آیا آجرها مصالح سازگار با محیط‌زیست محسوب می‌شوند؟

بله؛ مواد اولیه خام آجرها کاملاً تجدیدپذیر هستند؛ در حال حاضر باید راهی برای خنثی‌کردن کربن ساخت سیمان و حرارت دادن آجر پیدا کرد یا آنکه دی‌اکسیدکربن در آجر را جداسازی کنیم.

چرا برخی آجرها قرمزرنگ‌اند؟

معمولاً به‌خاطر اکسید آهن بالای موجود در رس مورداستفاده در ساختن آجرها است. اکسید آهن رس به درهم آمیختن سیلیس و آلومین کمک می‌کند و تا حد زیادی به‌سختی و قدرت آجرها می‌افزاید. گاهی به‌خاطر سلیقه شخصی یا زیبایی است و بیشتر کردن اکسید آهن قرمزی آجرها را افزایش می‌دهد؛ انتخاب رنگ آجر بیشتر سلیقه ای و یا بستگی به محل زندگی شما دارد. معمولاً خاک رس به‌دست‌آمده از منابع مختلف را ترکیب می‌کنند تا نتیجه مدنظر حاصل شود.

آیا می‌توان برای خانه ساختن از مصالحی بهتر از آجر استفاده کرد؟

آجرها تجدیدپذیر و کاملاً قابل بازیافت هستند. آن‌ها کنار سنگ‌ها و دیگر مصالح طبیعی در یک سطح قرار دارند. بنابراین پاسخ این سؤال خیر است.

چگونه کیفیت آجر را بررسی کنم؟

هنگام ساختن خانه باید از مصالح باکیفیت استفاده کرد. شما به‌عنوان سازنده انتظار دارید بنا در برابر هر نوع آب‌وهوای نامساعد مقاومت داشته باشد. به همین خاطر بهتر است مسائل ابتدایی بررسی کیفیت مصالح را بدانید. آجرها عنصر اصلی و پراستفاده‌ترین مصالح خانه‌سازی محسوب می‌شوند. باید برای بررسی کیفیت آجر آن را با روش‌های گوناگون آزمایش کنید. آزمایش ضربه‌ای، بریدگی (crack)، وزن، و دیگر آزمایش‌ها ازجمله روش‌های بررسی کیفیت آجر هستند.

آجرهای بتونی بهترند یا آجرهای قرمز؟

آجرهای قرمز گرما دیده‌اند. یعنی شبیه سفالگری پخته شده‌اند تا به خود شکل جدید بگیرند. آجرهای سیمانی ازطریق واکنش شیمیایی سخت می‌شوند؛ آن‌ها منفذدارتر هستند و آب جذب می‌کنند که در زمستان به یخ‌زدگی و ترک خوردن آجر منجر خواهد شد.

چگونه باید از ترک خوردن دیوار آجری جلوگیری کرد؟

اگر فونداسیون یا پی درست بنا نشده باشد معمولاً جلوگیری از ترک خوردن امکان‌پذیر نیست. فشردگی خوب خاک و رطوبت کافی برای تعادل زمین حائز اهمیت است. همچنین باید آب‌های سطحی اضافی را از فونداسیون دور نگه داشت. گاهی خاک و علی‌الخصوص خاک رس فونداسیون را منبسط یا جابه‌جا می‌کند. همچنین اگر رطوبت خاک گرفته شود، شاهد ته‌‌نشینی خواهیم بود. اگر خاک شبیه این دارید بهتر است زیر پی سنگ‌ریزه بریزید یا پی را تا عمق پیشنهادشده توسط مهندس ساختمان با خاک موجود ترکیب کنید.

آجرهای بتونی و خاک رسی چه تفاوتی دارند؟

تفاوت اصلی بین آن‌ها توان فشرده است. توان فشرده ویژگی هر نوع مصالحی است که باید فشار تحمل کند. از لحاظ مصالح سازنده آجرهای بتنی و خاک رسی، آجر بتنی توان فشرده بیشتری دارد. تفاوت دوم به مقاومت در برابر آب مربوط می‌شود. آجرهای بتونی مقاومت آب بیشتری دارند و آب را جذب نمی‌کنند. این مسئله آنها را تقریباً ضدآب کرده که همیشه مناسب فعالیت‌های ساخت‌وساز است. اما عمر مفید آجرهای بتنی از خاک رسی کمتر است. آجرهای بتونی حدود 60 تا 100 سال کار می‌کنند اما آجرهای خاک رسی بیش از 1000 سال دوام می‌آورند. آجرهای بتنی با محیط‌زیست سازگار نیستند اما آجرهای خاک رسی از منابع طبیعی ساخته می‌شوند و به جز بخش پختن همه چیزش با محیط‌زیست سازگار است. در پایان، پاسخ این پرسش معتقدیم که آجرهای خاک رسی پر از زیبایی و آجرهای بتونی نماد قدرت هستند.

چرا دیوارهای آجری خانه‌ها ترک برمی‌دارد؟

ترک‌های دیوارهای ساخته شده از آجر خاک رسی گرما دیده که بعد چند سال می‌بینید حاصل رشد آجر هستند. علت رشد این است که مقدار آب در آجرهای گرما دیده که بخشی از ترکیب آجر بوده خارج شده است. فرایند تبخیر و جایگزین شدن این آب آسان نیست. اما طی سال‌ها تا حدودی بازمی‌گردد که به رشد ابعاد آجر منجر می‌شود و شاهد ترک خواهیم بود. اغلب این ترک‌ها در گوشه‌ها و به‌صورت عمودی هستند.

چرا برخی آجرها سوراخ دارند؟

این روزنه‌ها از وزن و مواد اولیه تولید آجر می‌کاهد و درعین‌حال بسیاری از ویژگی‌های زیبایی‌شناختی،عایق صدا و گرمایی را در اختیارتان می‌گذارد. از این نوع آجرها در ایران به نام آجر سفالی و لفتون یاد می شود.

چرا باید آجر را پیش از آجرکاری خیس کرد؟

ما آجرها را پیش از آجرکاری زنجاب (خیس کردن آجر با اشباع آن در آب) می‌کنیم چون آجرها منفذدار هستند و زمانی که خیس می‌شوند آب را جذب می‌کنند و وقتی روی آنها ملات می‌ریزیم ملات، پرآب باقی می‌ماند که از جهت واکنش شیمیایی ایجاد پیوند قوی ملات حائز اهمیت است. اگر آجرها را پیش از استفاده زنجاب نکنیم آجر آب ملات را جذب می‌کند و این امر به کاهش قدرت پیوند ملات منجر خواهد شد. دلیل دیگر این است که با زنجاب کردن آجر پیش از آجرکاری سطح آجر از ذرات گردوخاک پاک خواهد شد.

آجر و بلوک چه تفاوتی دارند؟

آجر و بلوک هر دو مصالح بنّایی در مهندسی ساخت محسوب می‌شوند اما تفاوت‌هایی دارند؛ بنّایان ماله‌ای را در دست راست خود نگه داشته و مصالح را با دست چپ خود بلند می‌کنند. سپس با دست راست ماله‌کشی کرده و مصالح را در جای خود قرار می‌دهند. مصالحی که برداشتن و قراردادنش با یک‌دست ممکن است و بنا را طی روز خسته نمی‌کند آجر نام دارد. آجر باید کمتر از 12,5سانت یا 5 اینچ بوده و سبک‌تر از 3 کیلو باشد تا بنا بتواند آن را در دستش نگه دارد. ممکن است آجر از خاک رس، خاک پایدار، دیرگداز، بتون سیمانی، آهک+نرمه خاکستر+گچ+ماسه، سیمان+نرمه خاکستر+ماسه حرارت دیده یا ندیده و غیره ساخته شده باشد. اما بنّا باید برای برداشتن و سر جای خود قراردادن بلوک از هر دودستش استفاده کند؛ بنابراین بلوک بین 16 تا 18 کیلو وزن و می تواند 60 سانت طول داشته باشد. ابعاد بلوک معمولا ثابت است و اندازه آن باتوجه‌به ضخامت مواد استفاده شده تغییر می‌کند. مثلاً ممکن است اندازه بلوکی توخالی یا هوادار اتوکلاو شده، از بلوکی بتونی با وزن یکسان بین 16 تا 18 کیلو و عرض برابر با ضخامت دیوار بیشتر باشد.

جنس آجر از چیست؟

آجرها می توان گفت از قدیمی‌ترین و دیرپاترین مصالح ساختمانی بشر هستند. آجر ازطریق شکل‌دادن به خاک رس و آب ساخته شده و با خشک‌کردن و حرارت دادن سخت می‌شود. درگذشته نه‌چندان دور این‌گونه بود که خاک رس بیل زده می‌شد، اجرها ساخته می‌شدند، و چرخ آجرپزی‌ها به کمک نیروی انسانی و حیوانات می‌چرخید. اما نخستین ماشین‌های کارآمد تولید آجر حدود 100 سال پیش‌ساخته شدند و روند ماشین‌سازی، برداشت خاک رس از زمین و آجرپزی و اداره آن تا امروز ادامه دارد. آجر ساده‌ترین و قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی است. بسیاری از دیگر مصالح این‌گونه پراستفاده و محبوب نبودند. این محبوبیت دیرینه نزد مردم در مزایای آجر برای صاحب و سازنده ریشه دارد. این مصالح با ایجاد دیواری آذینی و باربر سازه را محصور می‌کند و بسیار بادوام هستند و اگر از ابتدا درست بنا شوند به مراقبت نیاز ندارند. تطبیق‌پذیری آجر خام که قابلیت تبدیل‌شدن به هر شکل و اندازه را دارد و انعطافی که این مسئله به طراحی و ساخت ارائه کرده استفاده از آجر را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تبدیل کرده است. خاک رس از ترکیب آلومین، سیلیس با مقدار کمی آهک، منیزیم، و قلیا یا پتاس تشکیل شده است. ترکیبات آهن مانند اکسیدها، هیدروکسیدها، یا کربنات‌ها ازجمله ناخالصی‌های تقریباً همیشگی در خاک رس آجر هستند و رنگ‌های گوناگون آن به‌خاطر همین مسئله است. خاک رس حاوی حداکثر 3% اکسید آهن رنگ سفید مایل به کرمی یا زرد مایل به قهوه‌ای ایجاد می‌کند و این رنگ پس از رسیدن اکسید آهن به 8 تا 10% صورتی و قرمز خواهد شد. اگر بین 1 تا 4% دی‌اکسید منگنز اضافه کنید رنگ خاکستری و قهوه‌ای حاصل می‌شود.

آجر چه کاربردی دارد؟

از آجر برای ساختن خانه، رستوران، کاروانسرا، باغ و… استفاده می‌شود.  می‌توان گفت که آجر شبیه واحد همه چیزها است به سلول شباهت دارد (وقتی آجرها را روی‌هم می‌گذاریم مانند سلول‌های روی‌هم، دیوار می‌سازند). همچنین آن را آغازکننده همه چیز می‌دانند. مثلاً می‌گویند آجرها را روی‌هم بگذار و خانه موفقیتت را بساز. آجر از سنگ نرم‌تر است؛ بنابراین باید شبیه آجر باشیم. منعطف، ساده، حساس، و این‌ها به معنی انسان بودن هستند. نباید بی‌تفاوت و تغییرناپذیر بود. آجر با حرارت شدید شکل می‌گیرد و سپس از آن برای گرم‌کردن و جذب گرما و خنک نگه‌داشتن خانه استفاده می‌شود. ما نیز شبیه آجر هستیم و رقابت مانند آتش است. رقابت به ما حرارت می‌دهد و ما همانند آجر آتش رقابت را جذب کرده و به موفقیت می‌رسیم و برای خود و خانواده‌مان زندگی و خنکی مهیا می‌کنیم. آجرها به‌وسیله سیمان متصل می‌شوند و برای ساخت دیوار آجری از ملات استفاده می‌کنند، تا اگر دیوار خراب شد ملات آجر را حفظ کند. انسان نیز باید مثل آجر باشد. سیمان آدم‌ها باعث شود زندگی بهتری داشته باشید و هر زمان کم آوردید آدم‌ها مانند ملات شما را حفظ کنند تا کم نیاورید. دیوارهای آجری ما پر از در، کلید پریز، چوب‌لباسی، دریچه تهویه، سیم برق، و میخ و غیره هستند اما نمی‌شکنند. ما نیز باید دیوار آجری باشیم. زندگی ما پر از شرایط مختلف و مشکلات است اما نباید کنار کشید یا ناامید شد. باید در زندگی قوی باشیم و به زیبایی، با آرامش، و حال خوب هر شرایط و مشکلی را حل کنیم.