استفاده از آجر در تاریخ و فرهنگ هندوستان به سده‌های پیش از میلاد بازمی‌گردد. آجر در این منطقه به‌عنوان ماده ساختمانی و برای ایجاد دیوارهای جداکننده مورداستفاده قرار می‌گرفت. به دلیل آب‌وهوای گرم و خشک هندوستان، ساختمان‌ها از آجر ساخته شده بودند. آجر در هندوستان به‌صورت سنتی با استفاده از خاک، شن، آهک و آب ساخته می‌شد.
در دوره مغول، سبک معماری دهلی‌نو باشکوه خود شهرت یافت. در این دوره، ساختمان‌های بلند و پیچیده با استفاده از آجر و سنگ ساخته شدند. در سده ۱۷ میلادی، ساخت‌وسازهای موردنیاز برای قصرها، مساجد و قبور از آجر ساخته می‌شدند.
در دوره استعمار بریتانیا، تمدن مغول و هندوی تأثیر یکدیگر را پذیرفتند و این باعث شد که آجر به یکی از مواد ساختمانی پرطرف‌دار در هندوستان تبدیل شود. برای ساختمان‌های بزرگ و باشکوه، از آجر بیشتر استفاده شد و به سبب قیمت مناسب و آسانی در ساخت، آجر در هندوستان به یکی از مواد ساختمانی اساسی تبدیل شد. همچنین در قرن ۱۹، هندوستان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آجر در جهان شناخته شد و به دلیل صادرات آجر، اقتصاد هندوستان رونق یافت.
ثبت سفارش انواع آجر سنتی و مدرن فقط با یک تماس 09120942935 📞
شهر مسکونی موهن‌جو دارو از تمدن دره سند
شهر مسکونی موهنجودارو، در جنوب شرقی ایران زمان هخامنشیان واقع شده بود که یکی از مهم‌ترین مراکز تمدن دره سند است. در این شهر مسکونی، از خشت پخته به‌عنوان ماده ساختمانی استفاده شده است که در حفظ سرمایه‌های معماری، فرهنگ و هویت این منطقه نقش بسزایی داشته است.
خشت پخته در موهن‌جو دارو با استفاده از خاک‌های موجود در منطقه تولید می‌شده است. در ابتدا، خاک‌های با استحکام مناسب انتخاب شده، پس از جمع‌آوری و آماده‌سازی، با آب مخلوط شده و به شکل دلخواه به قالب داده می‌شد. سپس، قالب‌ها به‌صورت خشت‌های تازه شکل‌گرفته روی زمین قرار می‌گرفتند تا خشت‌ها به‌آرامی خشک شوند. سپس خشت‌های خشک‌شده، درون یک کوره تخت‌شده یا کوره بومی با دمای بالا قرار می‌گرفتند و تحت عملیات پخت قرار می‌گرفتند. در نهایت، خشت‌های پخته شده در ساختمان‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گرفتند.
استفاده از خشت پخته در موهن‌جو دارو، به دلیل مزایای زیادی که داشت، از جمله سازگاری با شرایط اقلیمی، مقاومت در برابر زلزله، عایق حرارتی و صدا و همچنین ارزان‌تر بودن نسبت به سایر مواد ساختمانی، به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار می‌گرفت. به همین دلیل، شهر مسکونی موهن‌جو دارو، به‌عنوان مرکزی برای تولید خشت پخته در این منطقه شناخته می‌شد و تأمین نیازهای ساختمانی سکنه‌های شهر موهنجودارو در دوره هخامنشیان برای اهداف مسکونی و تجاری بزرگ شده بود. این شهر بافاصله کمی از رودخانه سند و در جنوب شرقی ایران قرار داشت. ساخت‌وسازهای این شهر بیشتر با استفاده از خشت‌های پخته شده انجام شده بود.
شهر تاریخی موهن جو دارو
خشت‌های پخته شده در شهر موهنجودارو با روش سنتی ساخته می‌شدند. ابتدا خاک مناسب برای ساخت خشت با ترکیباتی مانند خاک خشک، خاک نرم استخراج می‌شد. سپس با افزودن آب به خاک، مخلوطی یکدست تهیه می‌شد. این مخلوط سپس به‌صورت بلوک‌های مستطیلی شکل قالب گرفته و در زمین در مدت‌زمان یک تا دو هفته خشکیده می‌شد. پس از خشک‌شدن، بلوک‌ها به کمک آتش و فرایندی به نام پخت، به آجر تبدیل می‌شدند.
استفاده از خشت پخته شده در موهنجودارو برای ساخت ساختمان‌های مسکونی، باعث شده بود که این شهر به یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای تاریخی در جنوب شرقی ایران تبدیل شود. امروزه نیز بسیاری از خانه‌ها و بناهای موجود در مناطق روستایی ایران با استفاده از خشت پخته شده ساخته شده‌اند.
کوره‌های سنتی آجرپزی در هند و نپال
کوره‌های سنتی آجرپزی در هند و نپال به‌عنوان یکی از روش‌های قدیمی آجرپزی استفاده می‌شوند که هنوز هم در برخی مناطق این کشورها مورداستفاده قرار می‌گیرند. این کوره‌ها برای پخت نان، غذاهایی مانند دال، چاول و سبزی‌ها استفاده می‌شوند.
در هند، کوره‌های سنتی آجرپزی با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند، از جمله “تنور”، “تاندور” و “تندور”. این کوره‌ها در برخی مناطق هند مانند راجستان، پنجاب و گجرات بسیار معروف هستند. این کوره‌ها از آجرهایی با قطر حدود یک متر و ضخامتی حدود 20 تا 30 سانتی‌متر ساخته می‌شوند.
در نپال، کوره‌های سنتی آجرپزی با نام “چولا” شناخته می‌شوند. این کوره‌ها برای پخت نان و غذاهایی مانند دال، چاول و سبزی‌ها استفاده می‌شوند. کوره‌های چولا در نپال بسیار رایج هستند و در برخی مناطق این کشور همچنان به‌عنوان روش اصلی پخت غذا استفاده می‌شوند. همچنین در برخی مناطق نپال، چندین کوره چولا به‌صورت مجاور در کنار یکدیگر ساخته می‌شوند و به‌عنوان یک سری از کوره‌های مشابه استفاده می‌شوند.
نمایی از کوره های سنتی آجر
استفاده از کوره‌های سنتی آجرپزی در هند و نپال، در برخی موارد با مسائل مربوط به بهداشت مواجه است. به دلیل عدم استفاده از سوخت‌های پاک و روش‌های مناسب برای خاموش‌کردن آتش، دودی که از کوره‌های آجرپزی خارج می‌شود، باعث افزایش آلودگی هوا و بهداشت جامعه محلی می‌شود. همچنین، باتوجه‌به روش پخت غذا در کوره‌های سنتی آجرپزی، این روش ممکن است به سبب مصرف زیاد چوب و آتش، باعث افزایش آلودگی محیط‌زیست شود.
در نتیجه، استفاده از کوره‌های سنتی آجرپزی در هند و نپال، هر چند که در بسیاری از مناطق هنوز هم مرسوم است، اما به دلیل مشکلات مربوط به بهداشت و محیط‌زیست، بهتر است که از روش‌های پخت مدرن و پاک‌تر استفاده شود.
آجر به‌کاررفته در ساختار گنبد بنای استوپای سانچی، هند
ساختار گنبد بنای استوپای سانچی که در شمال هند قرار دارد، یکی از بناهای تاریخی مهم این منطقه محسوب می‌شود. این بنا در سال 1989 به‌عنوان میراث جهانی توسط سازمان ملل شناخته شده است.
آجر به‌کاررفته در ساختار گنبد بنای استوپای سانچی، به شکل سنگ‌های آجری مربع‌شکل با ابعاد کوچک و بسیار صیقلی شده است. این آجرها در ساختار گنبد، به‌صورت رج‌ها، درهم‌آمیخته شده‌اند تا یک ساختار گنبدی با قطر ۱۶ متر و ارتفاع ۱۶ متر را تشکیل دهند. طراحی و ساختار این گنبد، باتوجه‌به مهارت و دانش بسیار بالای معماران و کارگران زمان خود، به‌عنوان یکی از نمادهای هنر و معماری در تاریخ هند محسوب می‌شود.
استفاده از آجرهای مربع‌شکل با ابعاد کوچک و صیقلی شده، نه‌تنها به دلیل زیبایی ظاهری ساختار گنبد، بلکه به دلیل قابلیت تحمل وزن بالا و مقاومت در برابر نیروهای خمشی و فشاری نیز انتخاب شده است. همچنین، طراحی و ساختار آجری به‌گونه‌ای بوده که این ساختار قادر به تحمل نیروهای زیادی است و از روش‌های تقویتی مانند استفاده از فولاد در ساختار، صرف‌نظر شده است.
استوپای آجری بودایی، سانچی هند
آجرهای به‌کاررفته در ساختار گنبد بنای استوپای سانچی، به دلیل قابلیت تحمل بالا و مقاومت در برابر نیروهای خمشی و فشاری، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر سازنده این ساختار، نقش بسیار مهمی در استحکام و طول عمر طولانی این ساختمان بازی کرده‌اند. همچنین، استفاده از آجرهای صیقلی و مربع‌شکل، به دلیل زیبایی و قابلیت انعطاف در طراحی و ساختار ساختمان نیز بسیار موردتوجه قرار گرفته است.
باتوجه‌به اینکه ساختار گنبدی استوپای سانچی از قرن سوم پیش از میلاد است، می‌توان گفت استفاده از آجر به‌عنوان مصالح ساختمانی در هند و نپال، حداقل از دو هزار سال قبل از این ساختار بلندمرتبه، آغاز شده است. در این دو کشور، هنوز هم بسیاری از ساختمان‌های مذهبی و تاریخی از آجر ساخته شده‌اند که به‌عنوان یکی از عناصر اصلی معماری سنتی این مناطق شناخته می‌شوند.
محراب آجری در دهلی هندوستان
محراب آجری در دهلی هندوستان، یکی از معابر تاریخی و زیبای شهر دهلی است که در آن از آجر به‌عنوان مصالح ساختمانی استفاده شده است. این محراب به دلیل زیبایی و قدمتی که دارد، یکی از مقاصد گردشگری مهم در شهر دهلی است.
محراب آجری بنایی در دهلی، در منطقه پراگاتی میدان و در نزدیکی باغ شالیمار برجسته شده است. این محراب که به دوره مغولان بازمی‌گردد، با استفاده از آجر و سنگ ساخته شده است و در آن عناصر معماری مختلفی مانند کتیبه‌های زیبا و آجرهای تراش‌خورده هنری زیبا وجود دارد. این محراب به دلیل طراحی و ساختار خود، همچنان به‌عنوان یکی از بناهای برجسته و تاریخی دهلی شناخته می‌شود.
در کنار محراب آجری در دهلی، سایر بناهای تاریخی مهمی نیز وجود دارند که از آجر ساخته شده‌اند. استفاده از آجر به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی در هند، بسیار قدیمی است و در طول تاریخ هند، بسیاری از ساختمان‌های تاریخی از این مصالح ساخته شده‌اند. علاوه بر ساختمان‌های تاریخی، هنوز هم بسیاری از ساختمان‌های مدرن در هند از آجر ساخته می‌شوند.
دیوارهای تزیین شده محراب، دهلی هند
در کنار هند، نپال نیز یکی از کشورهایی است که استفاده از آجر به‌عنوان ماده ساختمانی در طول تاریخ، بسیار رایج بوده است. ساختمان‌های تاریخی نپال، از جمله بناهای مهمی هستند که از آجر ساخته شده‌اند. به‌عنوان‌مثال، باغ پاشوپاتینات، یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم نپال است که در آن از آجر به‌عنوان مصالح ساختمانی استفاده شده است.
در مجموع، می‌توان گفت استفاده از آجر به‌عنوان ماده ساختمانی در هند و نپال، به دلیل وجود مواد اولیه فراوان و قابل‌دسترسی و همچنین ویژگی‌های برجستة آن مانند زیبایی، مقاومت و انعطاف‌پذیری، به یکی از مهم‌ترین عناصر معماری در این مناطق تبدیل شده است.
منار قطب یکی از بلندترین منارهای آجری جهان، دهلی، هندوستان
منار قطب (Qutub Minar) یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم دهلی‌نو، پایتخت هندوستان است. این مناره آجری با ارتفاع حدود ۷۳ متر، بلندترین مناره آجری جهان است. مناره قطب در قرن دوازدهم توسط قطب‌الدین آیبک ساخته شد.
این مناره دارای پایه‌های پنج‌گانه است و هر پایه از بلندی کمتر به بلندی بیشتر ساخته شده است. بلندی کل مناره شامل پایه‌های آن، حدود ۷۳ متر و قطر پایه بزرگ‌ترین پایه آن حدود ۱۴ متر است. این ساختمان قدیمی، در سال ۱۹۹۳ به‌عنوان یکی از آثار تاریخی مهم هند، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
منار قطب از آجر قرمز ساخته شده است و دارای ۳۷۵ پله است که از طریق آن می‌توان به بالای مناره دسترسی پیدا کرد.
منار قطب همچنین دارای یک برج بزرگ و تزئینی است که به نام ایوان طلا (Alai Darwaza) شناخته می‌شود. این برج، در جنوب مناره قرار دارد و دارای یک دروازه گردان است. دروازه گردان ایوان طلا، به‌عنوان یکی از ماندگارترین آثار هنری مسلمانان در هند شناخته شده است.
منار قطب، دهلی هند (دید ناظر)
همچنین در نزدیکی منار قطب، موزه قطب شاهی (Qutub Shahi Heritage Park) واقع شده است. این موزه در واقع مجموعه‌ای از مزارهای مسلمان در دهلی‌نو است که شامل ۷ گنبد و ۲۰ بنای آجری است. این مجموعه در قرون گذشته، به‌عنوان مکانی برای دفن پادشاهان مسلمان و اعضای خاندان آنها استفاده می‌شده است.
در کنار منار قطب، تالار قطب‌الدین (Qutub Hall) قرار دارد که درگذشته به‌عنوان یکی از محل‌های مهم برگزاری مراسم و جشنواره‌ها در دهلی‌نو به شمار می‌رفت. این تالار همچنین به‌عنوان مرکزی برای نمایش و ذخیره‌سازی تمامی نوشته‌های قدیمی، تصاویر و آثار تاریخی دهلی‌نو به کار می‌رفته است.
منار قطب، به‌عنوان یکی از نمادهای مهم تاریخی و فرهنگی هند، هر ساله میزبان بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر دنیاست. این مکان به دلیل زیبایی و بلندی خیره‌کننده مناره، برای گردشگران و علاقه‌مندان به هنر و معماری، یکی از بهترین مقاصد توریستی در هند است.
تزیینات پیچیده و زیبای منار قطب، دهلی، هند
ساختار آجری عظیم گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور در سریلانکا
گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور (Jetavanaramaya) در شهر آنوراداپورا، سریلانکا، یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های آجری دنیاست. این ساختمان، در قرن سوم میلادی توسط مهندرا هاکانو شاه ساخته شد و به‌عنوان یکی از مقدس‌ترین مکان‌های بودایی در سریلانکا شناخته می‌شود.
گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور، با ارتفاع ۲۲۰ فوت (۶۶ متر)، بلندترین گنبد ساخته شده از آجر در جهان است. این گنبد، به طور گسترده‌ای در قرن سوم میلادی با استفاده از بیش از ۹۳ میلیون بلوک آجر ساخته شده است. همچنین، برای ساخت این سازه، بیش از ۱۵۰۰۰ نفر به‌صورت پیمانکاری مشغول به کار شدند.
در طراحی و ساخت گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور، مهندسی بسیار پیشرفته به کار گرفته شد. برای مثال، در ساختار این گنبد، از یک سیستم پایه استفاده شده است که از لایه‌های آهک و شن تشکیل شده است و باعث شده است که سازه بسیار پایدار و مقاوم در برابر زلزله باشد.
نمایی از گنبد جتاوانارامایا
گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور، به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم در سریلانکا شناخته می‌شود و هر ساله تعداد زیادی گردشگر از سراسر جهان به این مکان سفر می‌کنند. این ساختمان، علاوه بر ارزش تاریخی و معماری، نمادی از تلاش و توانمندی مردم سریلانکا در ساختن سازه‌های آجری بزرگ و قدرتمند است. همچنین، گنبد مقبره جتاوانارامایا اوراد هاپور به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری بودایی شناخته می‌شود و بسیاری از معماران و محققان، به بررسی طرح و ساخت این سازه پرداخته‌اند.
در کل، سازه‌های آجری در هند، نپال و سریلانکا، نشانگر تلاش و توانمندی مردمان این مناطق در ساخت سازه‌های بزرگ و پیچیده هستند. این سازه‌ها، همچنین، نشانگر فرهنگ و تاریخ این مناطق و میراث آنها هستند و برای بازدیدکنندگان از سراسر جهان، جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی بسیار جذابی هستند.
در ضمن، ساختارهای آجری در این مناطق، نشان‌دهنده استفاده فراوان از منابع موجود در این مناطق مانند خاک، آب و گیاهان است. همچنین، برای ساخت سازه‌های آجری در این مناطق، نیاز به تخصص فنی و دانش فنی در زمینه ساخت‌وساز دارند؛ بنابراین، ساختارهای آجری در این مناطق، همچون یک پل بین تاریخ و فرهنگ باستانی و فناوری‌های مدرن هستند.
ثبت سفارش انواع آجر سنتی و مدرن فقط با یک تماس 09120942935 📞
